Tiềm năng lớn trong thị trường nội địa
Theo khảo sát
của Viện Khoa học Công nghệ tàu thủy Việt Nam (Viện KHCN Tàu thủy VN),
tàu đánh cá truyền thống của ngư dân trong nước hiện tại chủ yếu là tàu
vỏ gỗ, đóng thủ công tại các làng nghề. Vật liệu sử dụng để đóng các tàu
này gần như không được kiểm soát. Không an toàn và gây ô nhiễm môi
trường là nguy cơ dễ nhận thấy cho ngư dân khi sử dụng loại tàu này,
nhất là khi đánh bắt tại các ngư trường xa.

Thống kê cho
thấy, cả nước hiện có khoảng 24.500 tàu gỗ có nhu cầu chuyển sang tàu vỏ
thép. Trong đó, tỉnh Hà Tĩnh đóng 3.000 tàu, Quảng Ngãi đóng từ
5.000-6.000 tàu... Và việc Nhà nước giao trọng trách nghiên cứu triển
khai Đề án thí điểm đội tàu đánh cá vỏ thép cho Vinashin được coi là cơ
hội cho Tập đoàn này trong bối cảnh thị trường vô cùng khó khăn như hiện
nay. Đội tàu đánh cá vỏ thép có công suất lớn, trang thiết bị hiện đại
trong đánh bắt và bảo quản hải sản cũng sẽ giúp giảm sự xuống cấp chất
lượng của hải sản trong quá trình khai thác dài ngày trên biển, tăng
hiệu quả lao động và đảm bảo an toàn cho ngư dân.
Thừa nhận thực tế
thị trường đóng tàu cũng như vận tải biển thế giới và Việt Nam còn rất
nhiều khó khăn, Viện trưởng Viện KHCN Tàu thủy VN Đinh Khắc Minh cho
rằng, tàu xuất khẩu có giá trị lớn nhưng đơn đặt hàng đang sụt giảm,
trong khi tàu đánh cá cho thị trường nội địa vẫn còn nhiều tiềm năng.
Ông Minh cũng cho biết thêm, nhu cầu đóng tàu nội địa cỡ nhỏ có công
suất lớn của ngư dân đã có từ rất lâu nhưng Vinashin chưa làm, giờ là
lúc tốt nhất để Tập đoàn tập trung vào thị trường này.
Được biết, tổng số
tiền đầu tư thí điểm cho dự án này khoảng 120 tỷ đồng – một khoản tiền
không lớn so với các đơn đặt hàng của Vinashin. Bù lại, Dự án này sẽ góp
phần vào lợi ích quốc gia và giải quyết việc làm cho lao động của Tập
đoàn.
Tàu tốt, giá rẻ, ngư dân hào hứng
Vinashin sẽ bắt
đầu làm thí điểm Dự án ở Quãng Ngãi với khoảng 20 tàu cá vỏ thép đầu
tiên. Dự kiến, tấm tôn đầu tiên sẽ được cắt trong tháng 4. Cuối tháng 12
năm nay, những chiếc tàu đầu tiên sẽ hoàn thành. Tàu vỏ thép sẽ được
đóng tại nhà máy của Vinashin ở Cam Ranh, Bến Thủy, Nhà máy 76.
Cũng theo lãnh đạo
Tập đoàn Vinashin, tàu cá vỏ thép mà Vinashin tập trung làm mới sẽ tùy
thuộc vào mức độ đánh bắt và loại hình khai thác trên biển, phần lớn là
có công suất từ 400-800CV, một số ít 1000CV, tuổi đời khoảng 20 năm. Với
giá thành dự kiến khoảng 4,5 tỷ đồng, không chênh lệch nhiều so với tàu
vỏ gỗ truyền thống. Do đó, ngư dân cũng hào hứng đầu tư đóng mới tàu vỏ
thép bởi Nhà nước có cơ chế cho vay lãi suất ưu đãi, giá thành tàu
không quá cao, chính sách của địa phương tốt...
Trong số tàu
được đóng mới, Vinashin cũng sẽ đưa ra mẫu tàu dịch vụ cho ngư trường.
Loại tàu này có hàm lượng khoa học cao. Tàu có thể làm đá, bảo quản và
giúp ngư dân sơ chế hải sản... Tàu dịch vụ sẽ cải thiện việc nâng cao
chất lượng thủy hải sản, ngư dân đánh bắt tại các ngư trường xa cũng có
thể có những chuyến đi biển lâu hơn.
Tàu cá Lý Sơn sẽ được... bọc thép
Thủ
tướng Chính phủ đã quyết định chọn huyện đảo Lý Sơn làm địa phương thí
điểm phát triển tàu đánh cá và dịch vụ hậu cần vỏ thép.
Sáng
13.4.2012, tại buổi làm việc với UBND huyện Lý Sơn, Phó Thủ tướng Vũ Văn
Ninh cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định chọn huyện đảo Lý Sơn
làm địa phương thí điểm phát triển tàu đánh cá và dịch vụ hậu cần vỏ
thép - thực hiện một bước trong lộ trình hiện đại hóa tàu cá của ngư
dân, để tăng cường khả năng bám biển cho ngư dân. Mô hình này của Lý Sơn
sau đó sẽ nhân rộng ra 28 tỉnh, thành ven biển.
Về ý tưởng
này, trước đó, làm việc với UBND tỉnh Quảng Ngãi, Phó Thủ tướng cho
biết, Chính phủ thấy cần thiết phải xây dựng những đội tàu đánh cá xa bờ
đủ mạnh để hoạt động có hiệu quả trên Biển Đông. Đi theo đó là hậu cần
dịch vụ nghề cá, tàu kiểm ngư, tàu cảnh sát biển...
Những chiếc tàu cá vỏ gỗ này sẽ được thay thế bằng tàu vỏ thép do Vinashin đóng
Phó Thủ
tướng yêu cầu UBND huyện Lý Sơn nghiên cứu và đề xuất cơ chế sử dụng tàu
vỏ thép, nên tham khảo ý kiến người dân một cách rộng rãi để tàu khi
đưa vào sử dụng phát huy hiệu quả tốt. Ngoài chính sách hỗ trợ của Nhà
nước, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đề xuất sẽ có một ngân hàng đứng ra cho
vay để ngư dân phát triển tàu đánh cá bằng vỏ thép.
Được biết,
UBND huyện đảo Lý Sơn đang chọn kinh tế biển và du lịch làm mũi nhọn để
phát triển. Theo đề án, năm 2013 huyện đảo Lý Sơn sẽ khởi động việc
thành lập khu bảo tồn biển. Chính vì vậy, việc hiện đại hóa tàu cá ngư
dân trở thành yêu cầu rất bức thiết để làm bàn đạp đưa Lý Sơn thành hòn
đảo tiền tiêu có nền kinh tế phát triển, vững mạnh về an ninh quốc
phòng.
Tại đây, ông
Lê Viết Chữ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng cho biết, tỉnh đang
cùng với Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin) ký kết đóng
thí điểm khoảng 20 tàu vỏ thép công suất 600 – 800 mã lực để hỗ trợ ngư
dân các địa phương ven biển, đảo gồm Bình Sơn, Tư Nghĩa, Đức Phổ và
huyện đảo Lý Sơn./.
Tạp chí Vinahin (tổng hợp)